BTW-schuif
BTW-schuif
De heer Reuten heeft tijdens de behandeling van het Belastingplan 2012 in de Eerste Kamer gesteld dat een schuif van de inkomstenbelasting naar de BTW mogelijk meer solide belastingontvangsten tot gevolg heeft, maar eveneens minder fluctuerende ontvangsten. In dat kader heeft de staatssecretaris toegezegd preciezer naar de cijfers over de BTW en de inkomstenbelasting te kijken om de veronderstelling van de heer Reuten te toetsen.
BTW is solide belastingsoort
Een belastingsoort waarvan de (endogene) ontwikkeling van de ontvangsten volledig meebeweegt met de ontwikkeling van de economische groei kent een progressiefactor van 1. De opbrengsten van een dergelijke belasting zijn goed voorspelbaar gegeven een bepaalde voorspelling van de economische groei. De Studiecommissie Belastingstelsel constateert onder meer dat de BTW kan worden gekwalificeerd als een “solide belastingsoort”. Tevens wordt geconstateerd dat de ontwikkeling van de loon- en inkomensheffing over de gehele periode 2000-2008 beschouwd iets is achter gebleven bij de ontwikkeling van het bbp maar dat deze heffing kan worden gekwalificeerd als een “vrij solide belastingsoort”.
BTW en conjunctuur
Verder laat het Financieel Jaarverslag 2009 (pagina 28) zien dat de endogene ontwikkeling van de BTW-ontvangsten -7,3% bedroeg in 2009 bij een nominale ontwikkeling van het bbp van -3,9%. Dit terwijl de endogene ontwikkeling van de loon- en inkomensheffing in 2009 positief is uitgekomen met 2,0%. In 2010 kwam de endogene groei van de BTW-ontvangsten op 6,7% uit bij een nominale groei van het bbp van 3,4%, terwijl de endogene groei van de loon- en inkomensheffing in 2010 op 0% uitkwam. De uitkomsten in 2009 en 2010 kunnen mede worden verklaard doordat de ontwikkeling van de werkgelegenheid met enige vertraging reageert op de conjuncturele ontwikkeling en de lonen evenmin direct worden aangepast. De BTW echter kan wel snel reageren op de conjunctuur en heeft dat in 2009 en 2010 ook laten zien.
Fluctuaties BTW
Echter, een eenduidige conclusie dat de BTW altijd grotere fluctuaties kent dan de loon- en inkomensheffing of andersom valt niet te trekken. Op korte termijn kunnen de belastingontvangsten van zowel de BTW als de loon- en inkomensheffing fluctueren, waarbij de mate waarin deze fluctueren geen vast gegeven is. Die is van diverse factoren afhankelijk. Eén van die factoren is de wijze waarop het bbp zich ontwikkelt. Deze ontwikkeling is weer gebaseerd is op de bijvoorbeeld de ontwikkeling van de wereldhandel en het consumentenvertrouwen.
BTW en vergrijzing
Wel is gebleken dat de BTW een redelijk solide belastingontvangst is. Verder geldt dat de toenemende vergrijzing tot gevolg zal hebben dat de BTW-opbrengst als aandeel in het bbp zal toenemen omdat ouderen relatief een groter deel van hun inkomen consumeren. Dan kan een groter aandeel van de BTW in de belastingmix dit effect alleen maar versterken.
Economische effecten licht positief
Tel daarbij op dat berekeningen van het CPB (pagina 267 van het rapport van de Studiecommissie Belastingstelsel) laten zien dat de economische effecten van een schuif van de loon– en inkomensheffing naar de BTW op de middellange termijn licht positief zijn en groter naarmate een verlaging van de loon- en inkomensheffing zich meer concentreert op werkenden, dan is de conclusie gerechtvaardigd dat een schuif van de belasting op arbeid in de richting van belasting op consumptie diverse voordelen biedt.
OESO rapport Tax policy and economic growth
Ook de OESO concludeert in haar rapport “Tax policy and economic growth” (november 2010) dat een schuif van directe belastingen naar consumptiebelastingen goed is voor de economische groei. De OESO plaatst de diverse belastingen in een rangorde van schadelijkheid ten behoeve van de economische groei. De schadelijkste is de vennootschapsbelasting (corporate taxes), daarna de inkomstenbelasting (personal income taxes) en daarna de BTW(consumption taxes). Reguliere belastingen op onroerende goederen (recurrent taxes on immovable property) worden beschouwd als de minst schadelijke.
Scenario’s
In het debat van 15 februari 2012 met de Tweede Kamer over de Fiscale agenda heeft de staatssecretaris rondom een concrete schuif van de loon- en inkomstenheffing naar de BTW toegezegd één of enkele scenario’s te schetsen inclusief effecten op koopkracht, grenseffecten en arbeidsparticipatie.
Bron: Kamerbrief toezeggingen naar aanleiding van belastingplan 2012
