BTW-lek dichten door overgang naar kasstelsel?
Kamerlid Groot van de PvdA heeft staatssecretaris Wiebes van Financiën gevraagd of het mogelijk is het BTW-lek te dichten door alle bedrijven verplicht over te laten gaan op het kasstelsel. De staatssecretaris heeft hierop geantwoord (en hier).
Wat is het BTW-lek?
Het BTW-lek ziet op de gemiste BTW-inkomsten bij de belastingdienst in situatie waarin een ondernemer verzoek doet op teruggaaf van reeds betaalde BTW als hij door zijn afnemer niet wordt betaald (art. 29 Wet OB).
Om te bepalen in hoeverre sprake zou zijn van een BTW-lek, zouden deze bedragen afgezet moeten worden tegen de BTW-bedragen die in aftrek zijn gebracht voor facturen die niet zijn betaald door bedrijven die nadien failliet zijn gegaan.
Volgens de staatssecretaris is bij de belastingdienst over de omvang van door failliete bedrijven in aftrek gebrachte BTW waarbij de factuur niet is betaald geen specifieke informatie aanwezig, zodat geen uitspraak kan worden gedaan over de omvang van dit BTW-lek.
Uiteraard zijn de activiteiten bij de belastingdienst erop gericht om het risico op definitieve derving van belastingen en premies in situaties van faillissement zo laag mogelijk te houden, aldus de staatssecretaris.
Is invoering van een kasstelsel een goed idee?
Invoering van een verplicht kasstelsel voor alle bedrijven heeft een veel bredere impact dan de gevallen waarin sprake is van het genoemde BTW-lek. Het raakt de financiële positie van iedere ondernemer en de kasstroom tussen ondernemer en belastingdienst.
Niet alleen zal de BTW over de omzet pas verschuldigd worden op het moment waarop de betaling wordt ontvangen, ook het recht op aftrek van betaalde BTW zal pas ontstaan op het moment waarop daadwerkelijk is betaald. Dat heeft voor alle kosten tot gevolg dat de daarop drukkende BTW later dan nu verrekend kan worden.
Financieringsvoordelen versus financieringsnadelen
Het financieringsvoordeel dat de invoering van een kasstelsel voor het bedrijfsleven als geheel heeft, neemt dan ook niet weg dat op het niveau van de individuele ondernemer tegenover mogelijke financieringsvoordelen mogelijke financieringsnadelen staan. Het per saldo effect kan geheel verschillend zijn, zowel per ondernemer als per tijdvak.
Naast het feit dat tegenover het financieringsvoordeel op macro-niveau voor het bedrijfsleven een financieringsnadeel voor de schatkist staat, leidt invoering van een kasstelsel voor de schatkist ook tot een eenmalig negatief kaseffect.
Internationale ondernemers
De vele ondernemingen die zich in een BTW-teruggaafpositie bevinden omdat zij grensoverschrijdend actief zijn (binnen en buiten Europa) en hun goederen met 0% BTW de grens overgaan ondervinden door invoering van het kasstelsel uitsluitend nadeel.
Belastingdienst
Tevens moet worden bedacht dat ook in een kasstelsel de juiste aftrek zal moeten worden gestaafd aan de hand van facturen. De belastingdienst zal ook op toepassing van het kasstelsel en de onderliggende administratie moeten controleren. Hierdoor zullen de uitvoeringskosten bij de belastingdienst dan ook niet substantieel wijzigen.
Kasstelsel
Daarnaast heeft de overgang op een breed kasstelsel voor een groot deel van het bedrijfsleven tot gevolg dat de aansluiting op de facturenadministratie wordt verbroken, hetgeen vanuit het oogpunt van de bedrijfsadministratie geen vereenvoudiging vormt en tevens aanzienlijke kosten met zich brengt.
Voor bepaalde sectoren die vooral aan particulieren producten leveren en diensten bewijzen, is het nu al mogelijk om een kasstelsel te hanteren. Voor hen heeft de overgang op een kasstelsel dan ook geen meerwaarde. De te verwachten administratieve lastenverlichting is voor die ondernemers dan ook niet groot.
Conclusie
De staatssecretaris kan de stelling in het artikel dat sprake zal zijn van een ‘geweldige impuls’ dan ook niet onderschrijven.
Tot slot geldt dat bij een brede verplichte invoering van het kasstelsel de Europese Commissie zal moeten worden geraadpleegd in verband met eventuele strijdigheid met de desbetreffende richtlijnbepalingen.
Groenboek over de toekomst van de BTW
In het Groenboek over de toekomst van de BTW van de Europese Commissie is opgemerkt dat met de invoering van een kasstelsel voor elke ondernemer de derving als gevolg van failliete afnemers zou kunnen worden beperkt.
Zoals hiervoor is aangegeven heeft de invoering van het kasstelsel voor ondernemers echter ook nadelen voor de liquiditeitspositie. Het Nederlandse bedrijfsleven doet veel grensoverschrijdende zaken en heeft een dergelijke brede invoering van het kasstelsel, wellicht mede daarom, ook nooit bepleit. In de reactie op het Groenboek heeft Nederland dan ook niet specifiek gepleit voor een wijziging van de BTW-richtlijn.
