Monopolie Lotto niet in strijd met vrij verkeer van diensten

Monopolie Lotto niet in strijd met vrij verkeer van diensten

Het monopolie van de Lotto bij het organiseren en aanbieden van kansspelen in Nederland en het weren van kansspelaanbiedingen via internet en de telefoon door de in Engeland gevestigde Ladbrokes is niet in strijd met het Europese recht van vrij verkeer van diensten.

Achtergrond

De Lotto heeft in Nederland als enige op grond van de Wet op de kansspelen een vergunning voor het organiseren kansspelen, zoals lotto’s, sportprijsvragen en instantloterijen. Ladbrokes, een Engels bookmakerskantoor op het terrein van sportweddenschappen, biedt op haar website kansspelen aan en geeft ook de mogelijkheid om via de telefoon deel te nemen aan weddenschappen die zij organiseert. Daarmee bereikt Ladbrokes ook het Nederlandse publiek zonder dat Ladbrokes daarvoor een vergunning van de Nederlandse overheid heeft gekregen.

De procedure bij rechtbank en hof

De Lotto vindt dat Ladbrokes in strijd met de Wet op de kansspelen handelt en bovendien ten opzichte van de Lotto onrechtmatig handelt. De Lotto moet zich namelijk op grond van de vergunning houden aan een groot aantal strenge voorschriften terwijl Ladbrokes dat niet doet. Daardoor zou Ladbrokes zich een oneerlijke voorsprong hebben verschaft op haar concurrent de Lotto. In 2003 heeft de rechter in kort geding op vordering van de Lotto Ladbrokes bevolen om voor Nederlandse ingezetenen de toegang tot haar website te blokkeren en het deelnemen aan de door Ladbrokes aangeboden kansspelen via de telefoon onmogelijk te maken. Die uitspraak heeft in hoger beroep en cassatie stand gehouden.

Bodemprocedure

Intussen heeft de Lotto tegen Ladbrokes tevens een bodemprocedure aangespannen waarin de rechtbank en het hof de Lotto opnieuw in het gelijk hebben gesteld. Zij hebben Ladbrokes bevolen de blokkering van de toegang tot haar website en per telefoon voor Nederlandse ingezetenen in stand te houden.

De procedure bij de Hoge Raad

Ladbrokes heeft tegen de uitspraak van het hof in de bodemprocedure cassatieberoep ingesteld. Ladbrokes wordt vertegenwoordigd door mr. J.C.A. Stevens, advocaat in Den Haag. In een tussenarrest van 13 juni 2008 heeft de Hoge Raad het voor de beslissing van de zaak nodig gevonden aan het Hof van Justitie van de Europese Unie vragen te stellen over de uitleg van het Europese recht met betrekking tot het vrij verkeer van diensten. Het Hof van Justitie heeft bij arrest van 3 juni 2010, zaak C-258/08, de vragen beantwoord.

De uitspraak van de Hoge Raad

Een van de vragen aan het Hof van Justitie hield kort gezegd in of een restrictief nationaal kansspelbeleid (zoals in Nederland) dat gericht is op beteugeling van gokverslaving en het tegengaan van fraude, in overeenstemming is met de rechtspraak van het Hof van Justitie ook als het aan de vergunninghouder is toegestaan zijn kansspelaanbod aantrekkelijk te maken door nieuwe kansspelen te introduceren en reclame te maken. Het Hof van Justitie heeft die vraag bevestigend beantwoord. De rechter moet nagaan of de uitbreiding van de activiteiten van de vergunninghouder de illegale activiteiten met betrekking tot weddenschappen in de betrokken lidstaat kunnen ondervangen en of die uitbreiding niet onverenigbaar is met de doelstelling van de regeling, de gokverslaving te beteugelen. De Hoge Raad is tot de conclusie gekomen dat het hof dat onderzoek nauwkeurig en toereikend heeft verricht en heeft alle klachten van Ladbrokes daarover verworpen.
Een andere vraag van de Hoge Raad hield in of het vrij verkeer van diensten eraan in de weg staat dat een lidstaat op grond van zijn gesloten vergunningenstelsel een aanbieder van kansspelen kan verbieden dat via internet te doen als aan die aanbieder daarvoor al een vergunning is verleend in een andere lidstaat. Het Hof van Justitie was van oordeel dat het vrij verkeer van diensten zich tegen zo’n verbod niet verzet. De Hoge Raad heeft op grond hiervan geoordeeld dat een lidstaat zich op het standpunt mag stellen dat het enkele feit dat een marktdeelnemer met een vergunning en rechtmatig via internet kansspelen aanbiedt in een andere lidstaat, niet voldoende waarborgt dat de nationale consument wordt beschermd tegen het risico van fraude en criminaliteit.
De Hoge Raad heeft alle klachten van Ladbrokes ongegrond geoordeeld en het beroep verworpen.

Gevolgen van de uitspraak

Het verbod aan Ladbrokes om in Nederland via internet en telefoon kansspelen aan te bieden blijft in stand.

Bronnen:
– rechtspraak
– LJN BT6689, Hoge Raad, 24 februari 2012, 07/00035